Стравот и желбите на македонизмот во карантин (6)

Имаме интересни кажувања за односот на Јане Сандански кон Егзархијата.

Алексо Мартулков, р. 1878 г. во Велес, починал во Скопје. Алексо Мартулков [50]

Алексо Мартулков сведочи за настани кои се одиграле во почетокот на август 1908 г. и во првата седмица од август 1909 г.:

„Другарите од Солун, Струмичко и некои серчани беа отишле многу напред во своето отоманизирање и имаа јавни отомански централистистички настроенија, јавно повлијаени од итихатчиските кругови 

Грбовите на Македонија (8)

Според А.Матковски: „Од многубројните дела на најраниот македонски преродбеник и хералдичар Жефаровиќ, најважен труд и истовремено најзначајна книга во XVIII век за сите Јужни Словени била неговата „Стематографија“, која одиграла револуционерна улога во националното будење кај речиси сите Јужни Словени, а во помала мера дури и кај другите Словени.

Иако оваа книга не е оригинал - кажува А.Матковски, - туку превод и малку преработено издание на Стематографијата на Витезовиќ со своите грбови над 200 години имала влијание и уште го има за националното осознавање кај Јужните Словени. 

Грбовите на Македонија (7)

Македонскиот грб во ракописната Стематографија

на Павао Ритер Витезовиќ од 1694 г.

Ритеровата стематографија има наслов „Regnorum et provinciarum ilyricorum insignia genuina“, а меѓу 30 и 31 стр. има нов наслов: „Magnatum et nobilium quorud Croatiae regnum insignia“.

Според А.Матковски: „Витезовиќ од невнимание и несакајќи направил огромна грешка, која потоа оставила длабоки последици сè до денес. Тој ги заменил бугарскиот и македонскиот грб. Таква замена можела да се случи, бидејќи грбовите имаат ист амблем, но боите им се различни. Разликата била во тоа што над македонскиот грб пишува „Macedonia“, а

Грбовите на Македонија (6)

Петар Богадан Бакшев (1601 - 1674) во ракописот: „Историја на Бугарија“ (1667 г.) во глава I („За царство Бугарија и за доаѓањето на Бугарите преку Истар [Дунав]“) пишува:

„Царството Бугарија опфаќа многу провинции, чија големина внимателно ја опишува Бонфиниј во Декада 3, кн. 5: „Бугарија, кажува, сега започнува од река Циабер, која некогаш ги разделуваше Трибалите од Мизите, се простира по билото на планината Хемус [Стара Планина] кон југоисток и кон север, на југ завива кон Македонија и Тракија, а отклонувајки се на север кон Дунав, во голем степен ја зафаќа Долна Мизија.“ Циабер, за Птоломеј е реката која за нашите е Морава. ...од каде и кога пристигнал тука [бугарскиот народ - според П.Б.Бакшев], објаснуваат писатели кои не ја пренебрегнуваат вистината:

Грбовите на Македонија (5)

Македонскиот грб во трудовите на

Chrales Du Fresne sieur Du Cange oд 1680 г.

Како прв кој составил сериозен труд за историјата на Византија во литературата се посочува германскиот автор Hieronymus Wolf (1516-1580). При крајот на XVI и почетокот на XVII век во Германија, Франција, Холандија и Италија, историчарите кои ја истражувале историјата на Византија почнале инетензивно да ја градат преставата за минатото на Византија врз основа на вистински историски извори. После овие први скромни чекори, направени од десетина автори, византинските студии во Франција во средината на XVII век достигаат вистински полет, имено - од 1645 г. 

Грбовите на Македонија (4)

Mакедонскиот грб во грбовникот

на Корениќ-Неориќ од 1595 г.

Македонскиот грб во грбовникот на Корениќ-Неориќ од 1595 г.

Над грбот пишува: цимери македонске земље (грб на македонската земја), а под грбот: Macedoniae.

Грбовите на Македонија (3)

Меѓу совремeниците на дон Педро Охмучевиќ ( р. ? - у. 1599) се Јаков Крајков „от пределех македонских“ и Јаков „от Македоние“.

Првиот, на еден печатен псалтир запишал: „Аз Јаков от пределех македонских, од места зовом Софија, Крајков син... И аште кому која потреба, в’схоштет от светих книг, то вса сија сут принесена в места Скопје, у Кара Трифуна.“

Грбовите на Македонија (2)

Според Милан Бошкоски: „Имињата Македонија, Македонски, Македонци, постепено се наметнувале за словенските племиња кои ја населиле територијата на класична Македонија. Постепено, низ средниот век, територијата на која живееле Македонските Словени била именувана од други или од жителите кои ја населувале, како Македонија, што е карактеристично особено за XIV-от век, додека самите нејзини жители постепено низ средниот век, од другите или од самите тие, се именувале како Македонци.“ (Милан Бошкоски, Имињата Македонија и Македонци во средновековните извори. Скопје 2003. 184)

Стравот и желбите на македонизмот во карантин (5)

Во предговорот кон спомените на Јане Сандански (Скопје 1995) македонскиот историчар Иван Катарџиев, тврди дека Јане Сандански после Општиот рилски конгрес (октомври 1905 г.) застанал на македонистички позиции.

Јане Сандански (во средината) со свои соборци.

Спиро Певецот, Георги Казепов, Јане Сандански, Говедарчето и Петар Милев.

Според А.Динев: „Сите на снимката се убиени од великобугарите.“

Х.Силјанов во вториот том од неговата најзначајна книга го приложил сведочењето на Стефан Камилев кој раскажува за една дискусија на Јане Сандански којашто ја искажал на средба во Софија на 26.11.1907 г. на која се расправало по предлогот да се влезе во прговори и согласност со Б.Сарафов и И.Гарванов (членови на ЗП на ВМОРО).

Стравот и желбите на македонизмот во карантин (4)

Како еден од значајните настани во „македонското национално ослободително движење“ во борбата против „врховистичките орудија“ после Првата светска војна, во македониската историографија се смета упатениот на 9-ти март 1919 г. „Апел до македонскиот народ“.

Но, апелот не е до „македонскиот народ“ (во македонистичка смисла на поимот), туку до „македонското население“. Во овој aпел до македонското население меѓу другото се кажува:

„1. Македонското население, без разлика на народност и вера, ...има цврста и свесна желба неговата земја да се запaзи цела и неразделена како самостојна политичка единица на

Стравот и желбите на македонизмот во карантин (3)

Во текот на 1895/1896 г. Даме Груев е егзархиски училишен инспектор во Солунската егзархиска машка гимназија, но во учебната 1987/87 г. божем поради безбожност ја губи службата. За сослушвањето кај егзархот Јосиф I, Даме во своите спомени кажува:

Дамјан Груев Дамe Груев

Егзархот Јосиф I Егзархот Јосиф I

„учебната година 1897/98 останав без служба. По пријава на општинскиот претседател на Егзархијата ме повикаа на сослушување, божем поради безбожност.

Стравот и желбите на македонизмот во карантин (2)

Македонскиот историчар Крсте Битовски во 1997 г. пишува:

„Дилеми: како се викала ревoлуционерната организација при нејзиното формирање и дали познатиот, меѓутоа недатиран Устав кој Организацијата го нарекува „Бугарско-македоно-одрински револуционерни комитети“ е прв? [Не е Бугарско-македоно-, ами Бугарски македоно- з.м.] Кај нас, [т.е. во РМ] со определена задршка, се смета дека е тој прв Устав на Организацијата. Патем, тој не треба да се бара во Бугарија - го има и во нашата библиотека.

Бугарската историографија Уставот го прогласува за дело на Конгресот на Внатрешната организација (ВО) одржан 1896 г. Три причини се основни (јас би рекол чисто политички - кажува К.Битовски) што го инспирираа К.Пандев да посегне по такво очевидно фалсификување на вистината. 

Стравот и желбите на македонизмот во карантин (7)

Дали Ванчо Михајлов манипулирал со цел да го оцрни Јане Сандански како расколник во ВМРО, или има вистина во тврдењето дека Јане Сандански после убиството на Б.Сарафов и И.Гарванов се сраќавал со Фердинад?

Ванчо Михајлов Ванчо Михајлов

Во своите спомени Ванчо Михајлов приложил писмо за кое кажува дека е напишано од Иван Балабанов, во кое, Балабанов на 27.12.1957 г. на В.Михајлов меѓу другото му напишал: